Ý nghĩa của 'market failure' trong kinh tế học là gì? Ví dụ?

market failure
a situation in which a market left on its own fails to allocate resources efficiently

Trong kinh tế học, “market failure” (sự thất bại của thị trường) là tình huống khi thị trường không hoạt động hiệu quả để cung cấp các mặt hàng và dịch vụ một cách công bằng và hiệu quả. Theo lý thuyết, thị trường có thể thất bại khi không đảm bảo các điều kiện cần thiết để dẫn đến sự phân phối tài sản, sự phân phối nguồn lực, và quyết định sản xuất tốt nhất cho xã hội.

Có một số nguyên nhân gây ra sự thất bại của thị trường, trong đó có thể kể đến:

Khuyến mãi hoặc thiên lệch thông tin: Khi người tiêu dùng hoặc nhà sản xuất không có thông tin đầy đủ về một sản phẩm hoặc dịch vụ, thị trường có thể không hoạt động hiệu quả. Ví dụ, nếu một công ty y tế đăng quảng cáo sai lệch về lợi ích của một loại thuốc, người tiêu dùng có thể không nhận biết được lợi ích và rủi ro thực sự của sản phẩm đó.
Sự hiện diện của tình hình cạnh tranh không hoàn hảo: Khi thị trường bị áp đặt sự tập trung quá mức từ một số công ty lớn, họ có thể tạo ra sự thiếu cạnh tranh và kiểm soát giá cả. Điều này có thể gây ra sự thất bại của thị trường, vì không có sự cạnh tranh đủ lớn để đảm bảo giá cả hợp lý và chất lượng tốt.
Hiện tượng ngoại tình: Khi các hành động của một người hoặc tổ chức ảnh hưởng đến những người không tham gia trong thị trường, có thể dẫn đến sự thất bại của thị trường. Ví dụ, ô nhiễm không khí từ một nhà máy có thể gây hại cho sức khỏe của người dân trong khu vực đó mà họ không thể tạo ra một giá trị thị trường để đòi hỏi bồi thường.
Sự thất bại trong việc đáp ứng các mục tiêu xã hội: Thị trường không thể luôn luôn đáp ứng các mục tiêu xã hội như công bằng, bảo vệ môi trường, và quyền của con người. Ví dụ, trong một thị trường không có quy định về bảo vệ môi trường, các công ty có thể xả thải độc hại mà không phải chịu trách nhiệm.

Sự thất bại của thị trường thường đòi hỏi sự can thiệp từ phía chính phủ hoặc các tổ chức khác để điều chỉnh hoặc sửa chữa các vấn đề này và đảm bảo rằng thị trường hoạt động một cách công bằng và hiệu quả cho lợi ích của xã hội.

Ví dụ về Market Failure:

Giả sử có một thành phố vàng với một số người giàu có sở hữu nhiều căn biệt thự và tài sản đắt tiền, trong khi một số người khác đang phải sống trong điều kiện kém khả năng và không có nơi ở. Thị trường bất động sản trong thành phố này hoạt động mà không có sự can thiệp. Do các người giàu có có tài chính mạnh mẽ hơn và khả năng đầu tư vào nhiều tài sản, họ có thể mua nhiều bất động sản hơn và tăng giá bất động sản lên cao, trong khi người dân khác không thể mua nhà do giá đất và nhà quá đắt đỏ.

Trong tình huống này, thị trường bất động sản đã thất bại. Người giàu có được hưởng lợi nhiều hơn, trong khi người nghèo không có cơ hội mua nhà hoặc phải trả một phần lớn thu nhập hàng tháng cho việc thuê nhà. Điều này dẫn đến sự không công bằng và phân phối tài sản không hiệu quả. Để giải quyết vấn đề này, chính phủ hoặc các tổ chức có thể thực hiện các biện pháp như thiết lập giới hạn cho việc sở hữu bất động sản, thuế đất đai hoặc xây dựng các dự án nhà ở xã hội để đảm bảo mọi người có cơ hội truy cập vào nhà ở hợp lý hơn và phân phối tài sản công bằng hơn.

Ví dụ về Market Failure với Thiên Lệch Thông Tin:

Giả sử bạn đang muốn mua một sản phẩm điện tử, ví dụ như một chiếc điện thoại di động mới. Trên thị trường, có nhiều tùy chọn sản phẩm khác nhau từ các nhà sản xuất khác nhau. Tuy nhiên, các nhà sản xuất này có thể chủ động thực hiện chiến dịch tiếp thị với thông tin không chính xác hoặc thiên lệch để làm cho sản phẩm của họ trông hấp dẫn hơn.

Ví dụ, một công ty điện thoại di động có thể quảng cáo rằng sản phẩm của họ có thời lượng pin kéo dài hơn và hiệu suất tốt hơn so với sản phẩm của đối thủ mặc dù điều này không đúng. Người tiêu dùng có thể bị đánh lừa bởi thông tin không chính xác này và mua sản phẩm dựa trên thông tin sai lệch, thay vì lựa chọn sản phẩm phù hợp hơn với nhu cầu thực sự của họ.

Trong tình huống này, thị trường đã thất bại vì sự thiên lệch thông tin đã dẫn đến quyết định mua sắm không hiệu quả của người tiêu dùng. Để khắc phục sự thất bại này, có thể cần có quy định và quy tắc về quảng cáo và báo cáo thông tin sản phẩm để đảm bảo tính trung thực và đáng tin cậy trong quảng cáo sản phẩm.